Word kruidenkenner en spice up your healthy life!

Met een handvol kruiden verrijk je in geen tijd het smakenpalet op je bord. Elk kruid bevat ook nog eens een heleboel gezondheidsvoordelen. In deze blog ontdek je hoe je een gerecht naar een hoger niveau kan tillen, met slechts één klein snufje van het juiste kruid.

Of je kruiden nu vers uit eigen tuin, terras of vensterbank plukt of gedroogd in een potje koopt in de supermarkt, ze toevoegen aan een gerecht maakt koken zoveel leuker. De juiste mix aan kruiden kan namelijk voor zo’n smaakexplosie zorgen, dat je het niet kunt laten om er eindeloos creatief mee aan de slag te gaan en te zoeken naar nieuwe smaakcombinaties.

De kruidenlijst is behoorlijk divers en omvangrijk: kaneel, kurkuma, peterselie, dille, salie, munt, selderij, bieslook, basilicum, oregano, dragon, anijs… Met deze kleine greep uit het aanbod alleen al kun je oneindig veel variaties van gerechten maken.

Het ene kruid is alleen het andere niet. Om alle smaken in balans te krijgen, is het belangrijk om te weten wat bijvoorbeeld het verschil is tussen koken met verse of gedroogde kruiden, wanneer je ze moet toevoegen tijdens het kookproces en hoe je welke keuken eer aandoet met de juiste kruidenmix. Maar geen nood, daar helpen wij je graag bij!

Gezondheidsvoordelen

Kruiden zijn eerst en vooral niet zomaar de vaak onzichtbare smaakversterkers, het zijn immuunsysteemboosters, helende helden en echte compagnons de corps. Heel wat kruiden zijn dan ook rijk aan antioxidanten, vitamines en mineralen. Goed voor onder andere het bevorderen van de spijsvertering, ze kunnen ontstekingsremmend werken, helpen je bloeddruk onder controle te houden…

In een van onze vorige blogs lees je hoe verschillende kruiden en specerijen kunnen helpen bij het bestrijden van kwaaltjes en het boosten van je algemene gezondheid. Gember werkt bijvoorbeeld prima tegen misselijkheid en kan spierpijn verminderen, en tijm is dan weer de grote bezweerder van verkoudheden en vervelende hoestbuien. 

Droge vs. verse kruiden

Alvorens je zomaar handenvol kruiden gaat toevoegen aan je gerecht, eerst nog even het onderscheid tussen verse en droge kruiden. Een algemene keukenregel is dat je best in verhouding een derde gedroogde kruiden gebruikt, ten opzichte van de verse variant. Of: een theelepel droge kruiden is ongeveer gelijk aan een eetlepel verse kruiden.

Dit komt omdat droge kruiden – waar water en olie worden uitgehaald – veel geconcentreerder zijn en dus sterker doorkomen in een gerecht. Daarom voeg je gedroogde kruiden toe aan het begin van je kookproces, zodat de smaken zich langzaamaan kunnen ontwikkelen.

Verse kruiden ga je doorgaans op het einde toevoegen, omdat je hun mooie kleuren en vooral delicate versheid net wil bewaren. Denk aan het toevoegen van koriander als finishing touch bij een rijstgerecht, zoals in deze chili sin carne of oosterse wok met basmatirijst. Geen fan van koriander? Vervang het dan door peterselie, die ook goed werkt in deze quinoasalade of shakshuka.

Een paar blaadjes basilicum maken je bord spaghetti dan weer af, of geven extra smaak aan dit eenpansgerecht met gehakt en spinazie. Ook munt, bieslook, lente-ui en waterkers worden vaak vers gebruikt. Enkele recepten ter inspiratie:

• Munt: Bij gegrilde sardines met couscous of in een bulgursalade met erwtjes en geitenkaas
• Bieslook: Fijngeknipt bij deze tomatenrijst met knakworstjes of bij deze gevulde paprika’s met bulgur
• Lente-ui: Perfecte match in deze pittige poké bowl met scampi en mango of dit rijstgerecht met linzen, ham en ananas
• Waterkers: Toevoegen maar bij deze heerlijke lunchsalade met quinoa en spek of deze bokaalsalade met feta en parelcouscous

Kruiden in de mix

Je hebt je duizenden potjes gedroogde kruiden in de keuken staan, je verse blaadjes wachten om geplukt te worden, maar toch houd je het maar bij het simpele peper en zout omdat je niet goed weet welke kruiden in welk gerecht te gebruiken? Een overzicht van de meest populaire kruidenmixen en typerende combinaties per wereldkeuken zetten je snel op weg!

• Chinese five-spice powder, of vijfkruidenpoeder, is een mix van szechuan peper, venkelzaad, steranijs, kaneel en kruidnagel. Je vindt er ook de vijf basissmaken in terug: zoet, bitter, zuur, hartig en umami. Meestal wordt deze kruidenmix gebruikt voor marinades en rubs bij vlees en gevogelte.
• Garam masala: Deze Indiase kruidenmix bestaat uit kaneel, komijn, kardemom, kruidnagel, nootmuskaat en koriander. Heerlijk in curry’s, stoofpotjes en rijstgerechtjes. Een aanrader voor onze Indische kip curry met quinoa!
• Ras el hanout: voor dit Noord-Afrikaanse, vooral in Marokko populaire mengsel heb je best wat kruiden nodig, waaronder kurkuma, koriander, kaneel, venkel, kruidnagel, knoflook, komijn, anijs, cayennepeper, zwarte peper en fenegriek. En eigenlijk bestaat deze mix zelfs vaak uit twintig kruiden of meer! ‘Ras el hanout’ vertaalt zich ook tot ‘beste van de winkel’ en biedt dus de beste kruiden die er voorhanden zijn. Eén vaste mix bestaat dus niet, maar met bovenstaande combinatie kom je al een heel eind. Perfect voor couscousgerechten of bij vlees- en visbereidingen.
• Za’atar: een groene kruidenmix uit het Midden-Oosten, bestaande uit het gelijknamige kruid za’atar, een wilde oreganosoort die smaakt naar een combinatie van oregano en tijm. Daar worden nog sesamzaadjes en sumak (gedroogde zure besjes) aan toegevoegd. Het is een perfecte topping bij slaatjes of hummus, maar het is ook heerlijk bij een yoghurt of om je geroosterde kip mee te kruiden.
• Herbes de Provence: Of simpelweg Provençaalse kruiden. Een kruidenmix die de Zuid-Franse Provence typeert, met hoofdingrediënten: bonenkruid, tijm, rozemarijn, marjolein, oregano en basilicum. Lekker bij gevogelte, in soepen of maak er gewoon enkele heerlijke sauzen mee. Probeer eens bij onze kipfilet met extra kruidige korst!

Kruiden per keuken

Nog meer inspiratie nodig voor kruiden die de authentieke smaken van je lievelingskeuken naar voren brengen? Als je fan bent van de Italiaanse keuken, dan kun je bijvoorbeeld met oregano, basilicum, tijm, rozemarijn en peterselie de bal nooit misslaan. Waan je je liever op een Grieks eilandje? Breng de typische smaken tot op je bord door gebruik te maken van oregano, munt, dille, basilicum, kaneel, komijn en koriander. Hiermee maak je bijvoorbeeld al een overheerlijke, frisse tzatziki. Voeg maar toe aan onze rijstsalade met gerookte zalm of met komkommer.

Ook de Mexicaanse keuken is heel divers en rijk aan intense smaken die je doen vragen naar een extra bordje. Dat allemaal dankzij smaakmakers als cayennepeper, chilipoeder, koriander, komijn, kaneel en oregano. De Japanse keuken is dan weer van een heel ander kaliber, maar daarom niet minder smaakvol. Hier spelen gember, szechuan peper, mosterd, sesamzaadjes, rode chilivlokken en knoflook de hoofdrollen van smaakmakers. Met als bijkomende sterspelers: nori (zeewier) en gedroogde en geraspte sinaasappelschil!

Als je kruidenrekje tot hiertoe nog maar beperkt is, laad het dan maar snel vol. Er ligt een hele nieuwe wereld aan smaken op je te wachten!