Fan van rijstgerechten, maar wil je eens wat anders dan diegewone witte rijst – hoe lekker die ook is? Er zijn nog een heleboel andere rijstsoorten om te ontdekken. Van arborio- tot zilvervliesrijst, we sommen ze voor het gemak even alfabetisch op. Inclusief hun kenmerken en gezondheidsvoordelen die een lekkere en gezonde levensstijl vol variatie mee ondersteunen.  

Arboriorijst

Arborio ken je misschien niet meteen van naam, maar ongetwijfeld wel van toepassing. Deze rijstsoort met oorsprong in Italië wordt namelijk het vaakst gebruikt in een risotto. Risotto is dan weer een verzamelnaam voor verschillende soorten rijst, waaronder arborio.

Wat moet je weten over deze rijstsoort?

• De korrel is kort en rond, waardoor het veel vocht opneemt tijdens het koken. Typerend is dat arborio een hoog zetmeelgehalte heeft, tijdens het garen wordt er dus veel zetmeel afgegeven. Zo komt de risotto aan zijn romige textuur. Proef het gerust zelf, en probeer deze risotto met tomaat en basilicum.

• Deze rijstsoort heeft geen al te onderscheidende smaak. Het talrijk aanwezige zetmeel maakt het wel ideaal om in (voor)gerechten te gebruiken, bijvoorbeeld voor deze homemade risottoballetjes, of om te combineren met sauzen om de smaken te versterken.

• Arboriorijst is van nature glutenvrij, rijk aan koolhydraten en B-vitaminen en is ook nog eens licht verteerbaar. Met zijn natuurlijk laag vetgehalte en hoog eiwitgehalte is het een prima keuze om aan een gebalanceerd bord toe te voegen. Al deze eigenschappen vind je overigens terug bij alle rijstsoorten die hier aan bod komen.

• Gemiddelde gaartijd: 20 minuten. De rijst moet je eerst bakken in boter of olie, en vervolgens voeg je langzaam een warme bouillon toe tot het gaar is. Of toch wanneer je een risotto klaarmaakt. Voor andere gerechten met arboriorijst kan de kooktijd minder zijn omdat je niet noodzakelijk een romige textuur moet bekomen.

Basmatirijst

Basmati, ofwel: the king of rice! Deze rijstsoort kende een flinke opmars de laatste jaren en belandde al op menig bord. Zijn oorsprong ligt in India, de teelt gebeurt aan de voet van de Himalaya, in de regio Punjab.

Wat moet je weten over deze rijstsoort?

• Geen korte korrel, zelfs geen lange, maar een extralange korrel. Hij is ook licht en luchtig van textuur, wat hem absoluut niet plakkerig maakt. Fijn om mee te koken dus.
  
  
• Basmatirijst staat gekend om zijn specifiek aroma. In het Sanskriet betekent het ‘de geurige’. De smaak is subtiel nootachtig en de geur wordt vaak omschreven als bloemig en houtachtig.
  
  
• Niet zomaar een rijstsoort. Naast de eigenschappen die ook arboriorijst heeft, is basmati vrij van cholesterol. Het heeft ook een lage glycemische index,wat inhoudt dat dit minder snel jouw bloedsuikerspiegel verhoogt.
  
  
• Gemiddelde gaartijd: 20 minuten. Sommige mensen laten de rijst op voorhand weken, waardoor de kooktijd iets vermindert. Niet veel tijd om te koken? Dan is er altijd de Bosto voorgestoomde basmatirijst. Je maakt er een snelle Oosterse wok mee bijvoorbeeld, of je mealprept je hele week.

Jasmijnrijst

Nog een populaire rijstsoort die de laatste jaren veel vaker op ons bord terechtkwam (en weer snel weg was): jasmijnrijst. Als rijstsoort is het een van de fundamenten van de Thaise keuken en een “graag gegeten gast” vanwege zijn rijke aroma dat meteen je honger aanwakkert. Jasmijnrijst is géén pandanrijst trouwens, dit wordt vaak door elkaar gehaald. Pandan is wel een mix van jasmijnrijst met een andere rijstsoort.

Wat moet je weten over deze rijstsoort?

• Deze ‘Parel van Thailand’ is langkorrelig met een lichte textuur en na het koken wordt het ietwat plakkerig. Je gebruikt het daarom als basis van een gerecht, bijvoorbeeld deze Thaise schotel met merguez of gele curry, of je serveert het als bijgerecht.  

• Een parelwitte rijstsoort met een zoet aroma, dat typeert jasmijnrijst, genoemd naar de geur van jasmijnbloemen. Deze geur wordt alleen maar sterker als je het klaarmaakt. Het heeft echter een milde, nootachtige smaak en is daarom een veelzijdige rijstsoort. Ook voor gerechten buiten de Thaise keuken zoals roerbakgerechten en stoofpotjes.

• Jasmijnrijst heeft dezelfde gezondheidsvoordelen als eerdergenoemde rijstsoorten, maar in vergelijking bevat het wel minder vezels. Vooral ten opzichte van een bruine rijst (zie verder). Je hoeft het daarom niet achterwege te laten – voeg simpelweg vezelrijke ingrediënten toe, zoals veel groenten of peulvruchten.

•  Gemiddelde gaartijd: 10-12 minuten.

Rode rijst

Deze volkorenrijstsoort zal je dan weer niet zo gauw tegenkomen. Vaak zit het in een rijstmix, maar dat wil niet zeggen dat rode rijst niet op zichzelf kan staan.

Wat moet je weten over deze rijstsoort?

• De korrel van rode rijst is lang en ongepeld. En wel ja… rood. Die rode tint heeft hij te danken aan een natuurlijk fermentatieproces met een specifieke gist. De kleur van de rijstsoort kan variëren van lichtroze tot heel rood. De korrel is bovendien ook hard, met een flinke beet. 
  
  
• Rode rijst heeft een mild zoete en nootachtige smaak. Het is ook behoorlijk sticky, zoals de meeste volkorenrijstsoorten. Een heerlijk hapje dus, zeker het proberen waard!
  
  
• Als rijstsoort springt deze rode variant eruit vanwege zijn hoog monacoline K-gehalte. Deze stof zou cholesterolverlagend werken en wordt zelfs gebruikt in sommige medicatie. Daarnaast zou het ook rijk zijn aan ‘goede vetten’, die ontstekingsremmend kunnen werken.

• Gemiddelde gaartijd: 40-45 minuten. Dat is exclusief het halfuurtje dat je de harde korrel best even weekt in koud water.

Wilde rijst

Oké, technisch gezien is wilde rijst geen rijstsoort. Het zijn eigenlijk de zaden van verschillende soorten watergras die aan meren en rivieren in specifieke regio’s in Noord-Amerika voorkomen. Al bestaan er ondertussen ook wel ‘rijstvelden’ waar ze worden geteeld.

• De zaden zijn lang en slank, maar vooral ook erg hard. Ze hebben een heel donkerbruine tot bijna zwarte kleur.
  
  
• Wilde rijst heeft een onderscheidende smaak. Dat nootachtige is ook hier aanwezig, al zal je dat iets sterker doorproeven. Wilde rijst wordt trouwens vaak gebruikt in wildgerechten, en gaat dus goed samen met de smaken van de herfst. Maar ook in de zomer kan je ervan genieten, bijvoorbeeld in deze barbecuesalade met limoen-dilledressing.
  
  
• Deze pseudograansoort staat bekend om zijn hoge voedingswaarde. Bomvol eiwitten, aminozuren en antioxidanten, zeer vezelrijk en met mineralen zoals magnesium en fosfor. En lekker ook nog eens, zoals in deze schotel met Thaise kip krapow.

• De harde textuur zorgt voor een iets langere gaartijd dan bij andere soorten. Reken op 45 minuten tot een uur. Met de Bosto Wilde Rijst-builtjes gaat het gelukkig iets sneller – en al zeker wanneer je deze gemakkelijke shakshuka op tafel zet.

Zilvervliesrijst

Bruine rijst of zilvervliesrijst is de rijstsoort met veruit de beste reputatie qua gezonde eigenschappen. Het is dan ook een volkoren versie van de bekende gewone witte rijst. Alleen de buitenste laag van de korrel (het kaf) wordt verwijderd. Hierdoor behoudt de rijst zijn zilvervlieslaagje dat vol zemelen zit.  Bij alle andere rijstsoorten wordt dit vliesje dus ook verwijderd.

Wat moet je weten over deze rijstsoort?

• Zilvervliesrijstkorrels zijn bruinachtig en kunnen in verschillende vormen voorkomen. Ze zijn niet kleverig en met zijn extra laagje is het een taaie knaap. Zodoende kan je de korrel nooit echt platkoken en behoudt het zijn bite.
  
  
• Ook hier proef je een milde nootachtige smaak, maar verder niets heel erg onderscheidend. Al heeft het dus wel meer smaak dan zijn bekende witte tegenhanger.

• Volkoren is voedzamer dan je witte portie koolhydraten. De onbewerkte laag bevat extra veel voedingsstoffen, waaronder de B-vitaminen, antioxidanten, mineralen en vele vezels die je ook in de andere rijstsoorten terugvindt. Kiezen voor volkoren is goed voor gewichtsbeheersing, en zijn andere gezondheidskenmerken zijn goed voor o.a. de spijsvertering en bloedsuikerspiegel. Bovendien is het ook bijzonder lekker, zeker in dit gerecht met kerstomaatjes, courgette en wortelen. Of in combinatie met overheerlijke kipsatés met pindadip en groentesnackpotjes.

• Gemiddelde gaartijd: afhankelijk van de vorm en grootte van de korrel, maar je rekent best een halfuurtje.

Welke rijstsoort je ook kiest, je zet er zo goed als altijd snel en gemakkelijk een gezonde maaltijd mee op tafel. Experimenteer zelf met alle unieke smaken en texturen van iedere rijstsoort. Wie weet heb je binnenkort wel een nieuw lievelingsrijstgerecht waarmee je kan uitpakken bij vrienden en familie!