6 tips om zero waste te koken

Voedselverspilling, dat staat niet in ons Bosto-woordenboek. Al jarenlang zetten wij ons in om het weggooien van perfect te gebruiken producten of restjes zo veel mogelijk tegen te gaan. Inspireren, daar staat Bosto dan weer wél helemaal voor. Om overheerlijke en gezonde maaltijden te maken én om samen helemaal voor zero waste te gaan. Met dank aan onderstaande tips.

Laten we er samen onze smaakvolle missie van maken om alles tot de laatste kruimel, pit, stengel of schil te gebruiken en ook nog eens tot een optimale smaakbeleving te komen. Je helpt er bovendien het milieu een handje mee, want hoe kleiner de afvalberg, hoe kleiner de impact op onze planeet. Met onderstaande tips draag jij jouw steentje bij om voedselverspilling tegen te gaan.

80.000 kilo voedsel verspild per seconde

Maar eerst, enkele concrete cijfers om aan te tonen hoe broodnodig het is om als kookliefhebber de nodige aandacht te vestigen op het probleem van voedselverspilling. Cijfers van het WWF (2021) tonen aan dat we op globale schaal zo’n 40% van al ons voedsel verspillen. In concrete cijfers gaat het om 2,5 miljard ton, of 80.000 kilo verspilling per seconde! In België wordt er elk jaar zo’n 37 kg voedsel per persoon verspild.

Je hoeft geen wiskundige te zijn om te beseffen dat je hiermee in theorie heel wat hongerige monden kan voeden en dat dit een behoorlijke impact heeft op het klimaat, als gevolg van de groeiende afvalberg die daarbij komt kijken. Daarom is streven naar een zero waste-aanpak van levensbelang voor mens en milieu. Zelfs voor je eigen portemonnee. Denk maar eens aan hoeveel je kunt uitsparen als je alle voedingswaren opgebruikt, in plaats van dat je de helft in de vuilbak moet gooien.

Om je hierbij te helpen, sommen we enkele bruikbare tips op. Je kunt ze allemaal in één keer uitproberen, of kijken wat voor jou werkt, stap per stap. Hoe dan ook, je maakt al een behoorlijke impact als je bewuster omgaat met je voeding en kiest om zo zorgvuldig mogelijk voor zero waste te gaan.

Tips om voedselverspilling tegen te gaan

1. Gebruik de veelzijdige kracht van restjes

Dat er al eens wat van je ingrediënten blijft liggen, is heel normaal. Je hebt harde stukken aan groenten die je niet opeet, er zijn schillen en pitten, of soms moet je niet een hele broccoli of courgette snijden om je gerecht in balans te houden, of je hebt nu eenmaal niet zo veel honger. Dat wil echter niet zeggen dat wat overblijft zomaar in de vuilbak moet belanden. Je kan er namelijk nog héél veel mee aanvangen.

• Groenteresten kan je heel gemakkelijk in een soep of tot een bouillon verwerken, smaaksensatie gegarandeerd! Ook in een stoofpotje of een omelet werkt het prima én je voegt er meteen extra vitaminen aan toe.
• Wat er overblijft van fruit, dat kan je dan weer blenden tot een smoothie of je maakt er een compote van, bijvoorbeeld voor in deze ontbijtrijstpap. Bovendien staat het ook helemaal niet mis in een kleurrijke hoofdmaaltijd. Zo schreven we in een vorige blog al over de vele gezondheidsvoordelen van fruit toevoegen aan je gerechten voor een extra energieboost.
• Hard brood of broodkruimels over? Je maakt er onder meer heerlijke wentelteefjes, broodpudding of croutons mee, zodat ook dit niet verloren moet gaan.
• Niet alle voedselrestjes kan je opnieuw gebruiken of aan een gerecht toevoegen, maar je kan het eventueel wel composteren. Zo ga je alsnog voor zero waste, terwijl je jouw tuin/ eventuele kippetjes/de aarde van een heilzame snack voorziet.
• Heb je ten slotte je maaltijd niet helemaal naar binnen kunnen werken de dag voordien? Zorg er dan voor dat voedseloverschotten niet dagenlang in je koelkast staan te verkommeren, om ze uiteindelijk toch nog weg te gooien. Eet het als lunch, tussendoortje of geef het eventueel aan iemand die er met plezier nog van wil smullen, zoals een collega of een buur. Want een overschot hoeft geen verspilling te zijn.

2. Pak je verpakkingen aan

Zero waste houdt veel meer in dan enkel bewust omgaan met restjes. Op de afvalberg belanden namelijk ook héél veel verpakkingen. Om dat aantal in te dijken, kan je met volgende tips rekening houden.

• Koop zo veel mogelijk lokaal en seizoensgebonden. Voedsel dat lokaal geteeld is, heeft vaak minder verpakking nodig. Koop je als het ware om de hoek recht bij de boer, dan is de impact van transport ook aanzienlijk minder en is er dus ook minder transportafval.
• Sla je producten in de supermarkt in, probeer dan zo veel mogelijk je groenten en fruit los te kopen en neem je eigen herbruikbare zakjes mee.
• Sommige ingrediënten hebben natuurlijk wel iets van verpakking nodig, denk bijvoorbeeld aan vloeibare producten. Ook om deze reden kan het goed zijn om te investeren in een voorraad van herbruikbare verpakkingen, zoals zakjes, bakjes en (glazen) potten. Probeer zo veel mogelijk plastic of andere wegwerpmaterialen te vermijden.

3. Organiseer je voorraadkast en bewaar voeding correct

Het kan al eens gebeuren dat je eten moet weggooien omdat het plots slecht is geworden, dat er beestjes aan hebben geknaagd of dat de houdbaarheidsdatum is verstreken. Om zero waste te gaan in de keuken, moet je daarom ook rekening houden met hoe je voedsel bewaart. In deze blog ontdek je hoe je je voorraadkast georganiseerd en duurzaam houdt, om jarenlang je lievelingsproducten gewoon bij de hand te hebben.

Ook hier investeer je best in duurzame verpakkingen, zoals glazen potten of containers die bovenal ook luchtdicht zijn. Als je restjes kan invriezen, probeer dat dan ook zo vaak mogelijk te doen, want ook zo kan je perfect heel veel voedingswaren voor een lange tijd bewaren.  

4. Plan je weekmenu

Nog een vaak voorkomend probleem in de keuken/voorraadkast is dat je producten moet weggooien omdat je het blijft bijkopen, zonder te beseffen dat het eigenlijk al maanden (soms zelfs jaren) ergens achteraan in de kast staat. Het kan daarom geen kwaad om sporadisch een kleine inventaris op te maken van wat je nu precies in huis hebt.

Nog beter is om elke week je menu zo goed mogelijk te plannen. Probeer uit te rekenen wat je in huis moet halen om een week, of toch zeker een paar dagen toe te komen, en probeer geen voeding bij te kopen totdat alles op is.

• Stem je gerechten op elkaar af zodat je alle ingrediënten kan opgebruiken.
• Mealprep! Als je lunch al is gemaakt voor de rest van de week, kan je in één keukensessie al je ingrediënten meteen opmaken. En dan nog effectief de maaltijd opeten en je niet laten verleiden door lekkernijen buitenshuis, natuurlijk… Hier vind je mealpreptips en inspiratie!

5. Ook water is een restje

Je staat er mogelijk iets minder vaak bij stil, maar ook het water dat je gebruikt om bijvoorbeeld onze heerlijke Bosto-rijst te koken, heeft nog leven na het koken. Zo is rijstwater een heus wondermiddel voor tal van zaken, van het maken van je eigen duurzame producten voor een glanzende huid en haar, tot voeding voor je plantjes. In deze blog lees je alles over hoe je rijstwater kan hergebruiken.

Dit geldt overigens ook voor je pastawater. Niet alleen gebruik je de waterrestanten om bijvoorbeeld je saus in te dikken, je kan er nadien ook je borden mee afwassen omdat het als natuurlijke detergent werkt.

6. Bonustip: labelen

Soms moet je jezelf een kleine reminder geven omtrent welke maaltijden je nu wanneer hebt klaargemaakt. Je hoeft namelijk niet principieel je restjes nog op te eten als er al schimmel op staat. Je bakjes of containers van een label voorzien kan daarom een handige tool zijn om te weten welk voedsel er dringend of als eerste op moet.

Ook voor de rest van het gezin of eventuele huisgenoten kan het handig zijn om alle bakjes of containers te labelen. Koop daarom wat tape aan en maak je eigen labels zodat iedereen in huis weet wat er eerst moet worden opgesmuld. Simpel maar effectief, en alweer een extra manier om voedselverspilling te voorkomen.