Mindful eten tijdens de feestdagen: een gids

Cadeautjes, The sound of music, lange winterwandelingen, alcoholvrije bubbels en véél kroketten: de feestdagen zijn een en al gezellige momenten met lekker eten en drinken. Al kunnen we al eens de neiging hebben om een béétje te overdrijven met al die feestmaaltijden en diverse hapjes. Dat kan leiden tot overeten, al dan niet gepaard met schuldgevoelens over dat je je wat hebt laten gaan. Mindful eten helpt bij het bewuster omgaan met je eetgewoonten tijdens de feestdagen, zodat je meer kan genieten van je maaltijd én van het gezelschap.

Wat is mindful eten?

Mindful eten betekent zoveel als bewust eten. Dat wil zeggen dat je met volle aandacht van je maaltijd geniet. Dat lijkt logisch, maar in realiteit eten we al te vaak op automatische piloot. Veel mensen kijken bijvoorbeeld tv tijdens het eten, of zijn de hele tijd in gesprek met elkaar, scrollen op hun smartphone, lezen wat… Je bent je dan op dat moment niet bewust van wat je precies eet en vooral hoeveel.

Met mindful eten ga je je focussen op het eten zelf. Wat ligt er op je bord en hoeveel? Dan ga je je uiteraard focussen op de smaken zelf, maar ook de geuren en texturen word je gewaar. Zelfs het geluid van hoe je eet, of hoe je vork of mes klinkt wanneer je het weer neerlegt, welke kleuren je op je bord ziet, …. Dat hoef je natuurlijk niet iedere maaltijd te doen, het is maar om je op weg te zetten richting meer mindful eten en weg van afleidingen.  

Signalen herkennen

Zodoende ga je na een tijdje beter kunnen inschatten wanneer je verzadigd bent en allerlei andere signalen van je lichaam herkennen. Dit helpt ook bij het hongergevoel. Als je mindful eten onder de knie hebt, zal je bijvoorbeeld ook minder snel een snack nemen wanneer je je eigenlijk gewoon verveelt en niet echt honger hebt. Of je kiest voor een stuk fruit of wat yoghurt in plaats van voor een zware koek met veel boter of een pakje vette chips, omdat je voelt dat je lichaam nood heeft aan een lichte hap.

Dankzij mindful eten ga je dus met meer aandacht een mooie balans vinden tussen je emoties, je lichaam en je omgeving. Zo geniet je meer van wat je eet en alle gezelligheid die rond samen tafelen hangt – en dan zeker tijdens de feestdagen.

Mindful eten tijdens de feestdagen

Het is vooral tijdens kerst en het eindejaar dat onze eetgewoonten behoorlijk overhoopraken. Niet alleen moet je je van het ene feestje naar het andere etentje haasten, daartussenin is het voor veel mensen ook nog eens extra druk. Er is de jacht op cadeautjes, examens, op de werkvloer nog rap wat zaken afwerken, er zijn de voorbereidingen die je moet maken wanneer je zelf host bent, en de lijst gaat maar verder. Resultaat: stress en overprikkeling, en vooral weinig tijd om stil te staan bij wat je eet.

Op de vele diners, feestjes en buffetten grijp je dan misschien net iets te vaak naar die extra (grote) portie of geniet je van iedere hap die in je zicht staat, terwijl je lichaam daar misschien geen nood aan heeft. Mindful genieten zal dan je gids zijn om je navigeren door al dat lekkere eten. Je kan nog steeds van alles wat proeven, zonder oververzadigd van tafel te gaan.

Hoe ga je er nu concreet mee aan de slag? We sommen enkele tips op voor mindful practices tijdens de feestdagen, die je natuurlijk ook doorheen het jaar kan toepassen!  

Tips voor mindful eten

• Eet traag, hap per hap: we gaven al aan dat mindful eten de volledige aandacht legt op de smaken, geuren, kleuren, texturen en zelfs geluiden tijdens het eten. Da’s eigenlijk genieten met al je zintuigen! Wat helpt is langzaam eten en de tijd nemen om te proeven. Je kan bijvoorbeeld starten met pakweg tien of twintig keer te kauwen alvorens je slikt. Leg je bestek neer na iedere hap en concentreer je op wat je eet. Traag eten helpt je lichaam bij het herkennen van signalen van verzadiging, zodat de kans op overeten kleiner wordt omdat je voelt dat je genoeg hebt gegeten.
  
• Herken je honger: Misschien wel een van de grootste valkuilen tijdens de feestdagen is een hele dag niets eten tot je aan je feestmaaltijd begint, en dus je hongergevoel negeert. Dit is géén goed idee als je niet met maagpijn van tafel wilt gaan. Probeer dus zeker wat te eten doorheen de dag als je ’s avonds een feest hebt. Dit mogen lichtere maaltijden zijn dan anders, luister naar je lichaam. Je zal je minder snel volproppen tijdens het feest zelf en hoe minder honger, hoe meer mindful je kan genieten van al dat lekkers. Probeer daarnaast ook af en toe te pauzeren en niet te graaien in dat potje snacks dat dichtbij staat. Je zal snel genoeg kunnen aanvoelen hoe vol je al zit.

• Anticipeer je trek in eten: Zit je al aan feestmaaltijd nummer vijf en heb je het al gehad met kroketten, taart of chips? Probeer op voorhand al enkele afspraken met jezelf te maken door na te denken waar je lichaam nood aan heeft en waar je vooral géén zin in hebt. Het is absoluut oké om nee te zeggen tegen een voorgerecht of dessert als je er toch niet van zal genieten. Je gaat dus in je hoofd al mindful eten visualiseren – een heel verschil met wanneer je op automatische piloot aankomt op het feestje en zonder nadenken de dichtstbijzijnde snack in je mond neemt.  

• Focus op gezelschap en samenzijn: De feestdagen draaien niet om eten alleen – ook al voelt dat soms wel zo. Eten is simpelweg de perfecte katalysator voor een gezellig samenzijn. Om urenlange gesprekken te voeren, samen te lachen en herinneringen te maken. Probeer de feestdagen dan ook te zien als een periode waarin je samenkomt met mensen die je graag ziet en waarmee je het jaar wil afsluiten en het nieuwe jaar wil inzetten. De maaltijden en vele snacks zijn dan maar bijzaak van het mindful genieten van het leven en van elkaar. Een verzadiging van de ziel, als het ware.

• Last but not least, wees niet te streng voor jezelf. Tijdens drukkere periodes kan stress erg aanwezig en overweldigend zijn. Wees dan niet te teleurgesteld in jezelf als je toch wat te veel eet of te ongezond eet. Het belangrijkste is dat je geniet van deze gezellige periode en dat je jezelf zoveel mogelijk rust gunt midden in een hectische periode.

Receptinspiratie