Spring naar de inhoud
Filter icon Filter

Waaruit bestaat een evenwichtige maaltijd?

Evenwichtig en gezond eten, iedereen heeft er de mond van vol. Maar hoe weet je nu of je echt goed bezig bent? Eenvoudig! Begin bij het begin: de voedingstoffen. Ze zijn de bouwstenen van onze voeding. Lees hier welke stoffen je nodig hebt om je goed te voelen. En waar je die vindt.

Bosto_blog_evenwichtige voeding

Waarom is (evenwichtige) voeding belangrijk?

Voeding is de brandstof van ons lichaam. We hebben verschillende voedingsstoffen nodig om goed te kunnen functioneren. En die krijgen we binnen door te eten en te drinken. Wat we minimaal nodig hebben om te overleven, is wetenschappelijk vastgelegd met de term ADH. Of wel ‘Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid’. Vergelijk het misschien met een 5 op 10 op school. Je lichaam heeft zo eigenlijk maar net voldoende energie. Als je even niets zou eten, is je reserve op. Het is dus slimmer en gezonder om een beetje boven het ADH te schommelen. Op een 7, laat ons zeggen. Zo zit je safe!

Welke voedingsstoffen zijn noodzakelijk?

Er zijn ongeveer 50 voedingsstoffen bekend: eiwitten, vetten, koolhydraten en een groot aantal vitamines en mineralen. Ze hebben allemaal hun unieke rol. En we hebben ze allemaal nodig voor spieropbouw, reparatie van het lichaam, energievoorziening… Laten we de belangrijkste voedingsstoffen even voor je op een rijtje zetten.

Vitaminen

Vitaminen werden ontdekt in de 19de eeuw door de Poolse biochemicus Casimir Funk. Hij kwam erachter dat ze onmisbaar zijn om ziektes te voorkomen, dat ze zorgen voor een normale groei en goede ontwikkeling.

We kunnen vitaminen niet zelf aanmaken, behalve dan de vitamines K en D. Dus moeten we ze opnemen via onze voeding. Maar hoe weet je nu welke vitamine wat doet en waar je die vindt? We zetten de belangrijkste voor je op een rij.

  • Vitamine A verbetert je immuunsysteem, je huid en je tandvlees. Het komt veel voor in lever, vis, melk, melkproducten, boter…
  • Vitamine B doet onder meer je zenuwstelsel goed functioneren en bestaat uit verschillende vitaminen. Daarom noemen we het: vitamine B-complex. Je vindt ze onder meer in zuivel, vlees, vis, fruit, peulvruchten…
  • Vitamine C verhoogt je weerstand en vind je vooral in groenten, fruit en aardappels.
  • Vitamine D maakt je botten en tanden sterker en haal je vooral uit zonlicht. Of van vette vis als zalm.
  • Vitamine E houdt je weefsels in stand en komt voor in noten, zaden en granen.
  • Vitamine K helpt je bloed stollen en maak je voor een groot stuk zelf aan. Of je haalt het uit bladgroente, vlees, eieren, kip…
  • Bètacaroteen heeft eigenlijk dezelfde werking als vitamine A. Dat komt omdat het in ons lichaam wordt omgezet in vitamine A. Je vindt het in spinazie, mandarijnen, wortelen…

Bosto_blog_fruit vitamines

Mineralen

Mineralen komen in kleine hoeveelheden in onze voeding voor. Toch kunnen we niet zonder. Ze zetten onze voeding om in bouwstoffen. Eigenlijk zijn ze afkomstig van de natuur: van de gesteenten. Planten en dieren nemen de mineralen op, waardoor ze in ons eten en drinken terechtkomen. Wat zijn nu de belangrijkste mineralen?

  • Calcium zorgt voor ons skelet en voor ons gebit. We halen het uit melk, yoghurt, sojabonen of pure chocolade.
  • Zink speelt een cruciale rol bij de opbouw van eiwitten en bij weefselvernieuwing. Je vindt het in zilvervliesrijst, linzen en granen.
  • Fosfor is belangrijk voor onze botten en tanden. Je vindt het onder meer in noten, volkorenbrood, zilvervliesrijst en linzen.
  • Ijzer zorgt voor transport van zuurstof via het bloed. Heb je ijzertekort? Dan eet je best havervlokken, peulvruchten of gedroogd fruit.

Eiwitten

Eiwitten, of proteïnen, zijn energieleveranciers. Maar hun belangrijkste functie is de aanmaak van aminozuren: die zorgen voor groei bij kinderen en zijn superbelangrijk voor weefselherstel.

Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren. En die heeft ons lichaam nodig om zelf weer nieuwe eiwitten aan te maken. Sommige aminozuren kan het lichaam zelf maken. Andere moeten uit het eten komen. Deze aminozuren heten essentiële aminozuren. Er is bovendien een verschil tussen dierlijke en plantaardige eiwitten. Dierlijke eiwitten zitten vooral in vlees, vis, melk, kaas en eieren. Plantaardige eiwitten vind je dan weer in brood, graanproducten, peulvruchten, noten en paddenstoelen.

Koolhydraten

Suikers en zetmeel zijn een belangrijke bron van energie voor ons lichaam. Wil je gezond eten? Dan adviseert de Gezondheidsraad dat je je energie voor 40 tot 70% uit koolhydraten haalt. Waar vind je die dan?

Volkoren graanproducten zoals spelt, linzen, volkorenbrood, volkoren pasta, volkoren rijst en aardappels vormen een goede bron van koolhydraten. Producten die veel koolhydraten bevatten, maar arm zijn aan voedingsstoffen eet je beter in beperkte mate. Denk aan frisdrank, koekjes en snoep.

Vetten

Vetten zijn een onmisbaar onderdeel van onze voeding. Ze leveren energie, verhogen onze weerstand, bouwen onze cellen weer op en zorgen voor transport van vitaminen. Er bestaan onverzadigde en verzadigde vetten en transvetten

Onverzadigd vet is meestal gezond en komt voort uit planten, vis en noten. Verzadigd vet daarentegen vind je in dierlijke producten en is minder gezond. Ze verhogen je cholesterol, terwijl onverzadigd vet je cholesterol juist verlaagt.

Dan zijn er ook nog transvetten: industrieel gecreëerde vetten. Ze verhogen je cholesterol ongeveer net zoveel als verzadigde vetten, alleen zijn ze ook nog eens schadelijk voor je gezondheid. Transvetten verhogen het risico op hart- en vaatziekten.

Conclusie

Er bestaat een enorme verscheidenheid aan voedingstoffen. En allemaal bieden ze je iets goeds. Onthoud vooral dat je lichaam nood heeft aan afwisseling. En dat je nooit alle vereiste voedingsstoffen in 1 voedingsmiddel zal vinden. Probeer daarom zo gevarieerd mogelijk te eten. Met ingrediënten die zo dicht mogelijk bij de natuur staan. Zoals bijvoorbeeld rijst, quinoa, linzen of spelt.

recept_juistformaat

Zin in weetjes, inspiratie én kortingen?

Met de Bosto nieuwsbrief en receptenmail weet je voortaan alles over rijst, granen en gezonde voeding. Je hoeft bovendien nooit meer na te denken over welk rijstgerecht je op tafel wilt toveren. Handig, toch? En je krijgt er soms nog kortingen bij ook! Schrijf je snel in!